To bardzo ciekawe pytanie przede wszystkim dlatego, że większość z nas zmysły zwierzęce mierzy swoją miarą. A przecież wiadomo, że część zwierząt widzi inaczej, część inaczej słyszy. Wiele z nich ma szczególnie wyostrzone konkretne zmysły, są też takie, którym np. wzrok zastępuje echolokacja, a inne dobrze słyszą ultradźwięki.
Niełatwo jest sobie wyobrazić, że niektóre ryby podczas polowań lub innych niebezpiecznych sytuacji kieruje się niebywałym węchem ? Tak faktycznie jest. Przykładem może być rekin, który krew wyczuwa na kilometry. Zajmijmy się jednak słuchem.
Nasi domowi pupile
Niejeden właściciel psa doświadczył tego, jak jego pupil zachowuje się słysząc wystrzały lub odgłos petard, świętowanie Sylwestra nabiera wtedy innego, niezbyt pozytywnego wymiaru… Niektóre pieski chowają się gdzie tylko mogą. Jest to efekt wrażliwości psiego słuchu na dźwięki wysokie. Takie mogą nawet im sprawiać ból. Podobnie bywa z głośnymi wybuchami.
Co ciekawe, są psy wrażliwe na pewien rodzaj muzyki, szczególnie, gdy ich właściciele słuchają jednego gatunku już od szczenięcych lat pupila, pies potrafi się do tego przyzwyczaić, a nawet polubić (lub przynajmniej sprawiać wrażenie, że polubił) ?. Mimo to największą przyjemność sprawia im spokojny głos swojego pana.
Według badań koty słyszą lepiej od psów i znacznie lepiej od człowieka. Bardzo ciche dźwięki (na przykład odgłos myszy) kot potrafi wychwycić z odległości około 20 m. Górna bariera słyszalności u dorosłego kota wynosi 50 000 Herców, u człowieka 20 000.
Podobno bogatsze od naszego jest słyszenie papużek. Tyle, że nie słyszą one tak niskich dźwięków, jakie wychwytuje ludzkie ucho. Dźwięk, który dla nas jest jednolity, papużki potrafią odebrać jako bardziej urozmaicony.
Wpływ na różnicę w słyszeniu między człowiekiem i niektórymi innymi ssakami ma między innymi budowa ucha. Na przykład świnka morska dlatego lepiej od nas wychwytuje wyższe tony, ponieważ jej ucho zawiera cztery zwoje ślimaka (u człowieka są dwa).
Zwierzęta dzikie
Zacznijmy od ptaków, chociażby dlatego, że nie posiadają one małżowin usznych, ale potrafią wykazać się niebywałym słuchem. Świetnie słyszy sowa, która posiada duże otwory słuchowe, na dodatek ułożone asymetrycznie. Pióra ułożone na głowie sowy przypominające uszy nie mają niczego wspólnego ze słyszeniem. Natomiast w słyszeniu pomaga sowie tak zwana szlara, czyli pióra ułożone talerzowato wokół dzioba podbijające dźwięki w kierunku otworów słuchowych.
Szczególnym słuchem wykazuje się lasówka złotoskrzydła, która potrafi usłyszeć tornado przed jego nadejściem (!).
Słyszenie części ryb determinuje specyficzne (bo za pomocą ości) połączenie uszu z pęcherzem pławnym. Ryby dosyć szybko wyczuwają wibracje, które zresztą świetnie przenosi woda. Do najlepiej słyszących naszych słodkowodnych zaliczyć można między innymi karpia i lina. Znakomicie w wodzie słyszą delfiny, choć to oczywiście ssaki.
Dobry słuch mają drapieżniki, takie jak lwy, gepardy i tygrysy. Nie ustępuje im w tym zwierzyna płowa. Oczywiście mogą różnić się poziomem czułości na określone częstotliwości.
Osobliwości
Uszy nie zawsze są położone przy głowie. Na przykład owady mogą mieć uszy położone w różnych częściach swojego ciała. Muchówka ma je pod głową, pasikonik na odwłoku. I tu pojawia się pytanie czy jeszcze są to uszy, czy bardziej narządy przystosowane do odbierania dźwięku, bo… część owadów słyszy skrzydłami.
Do znanych osobliwości należy też słuch nietoperzy, które świetnie poruszają się w ciemności dzięki echolokacji. Mają one szczególną zdolność do wychwytywania ultradźwięków.
Gdybyśmy jednak próbowali ustalić, które stworzenie ma najlepszy słuch, to według niedawnych odkryć jest nim motyl barciak większy (Galleria mellonella). Słyszy on podobno ultradźwięki o częstotliwości do 300 mHz (człowiek słyszy maksymalnie 20 kHz). W ten sposób te motyle chronią się między innymi przed nietoperzami, które słyszą dźwięki do 160 kHz.
To tylko niektóre przykłady tego, jak słyszą zwierzęta, moglibyśmy tak wymieniać w nieskończoność, bo w naturze różnorodności nie brakuje. Na pewno nasze stereotypowe spojrzenie na słuch, zwłaszcza na aparat słuchowy, zmieniło się nieco przygotowując ten artykuł, mamy nadzieję, że Wasze również ?
Źródła:
zooplus.pl, papuzka.netax.pl, naukawpolsce.pap.pl, National Geographic
Wpisz treść tutaj